شنبلیله چیست؟
شنبلیله گیاهی است که با نام علمی Trigonella foenum-graecum شناخته میشود. اندازهی این گیاه به حدود ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر میرسد. برگهای سبز و کوچکی دارد و گلهای سفید آن دارای غلافی است که تخمهای کوچک و قهوهای گیاه در آن قرار دارند. این گیاه بومی خاورمیانه است و به صورت گسترده در شبهقاره هند کاشت میشود
ارزش غذایی شنبلیله
اگرچه شنبلیله در حجم و مقدار زیاد استفاده نمیشود، اما بهتر است بدانید که یک قاشق غذاخوری تخم شنبلیله ۳۵ کالری انرژی دارد و شامل مواد مغذی زیر است:
- فیبر: ۳ گرم؛
- پروتئین: ۳ گرم؛
- کربوهیدرات: ۶ گرم؛
- چربی: یک گرم؛
- آهن: ۲۰ درصد نیاز روزانهی هر فرد؛
- منگنز: ۷ درصد از نیاز روزانهی هر فرد؛
- منیزیم: ۵ درصد از نیاز روزانهی هر فرد.
خواص شنبلیله و تخم شنبلیله
کاهش سطح کلسترول خون
مطالعات نشان میدهد مصرف شنبلیله به کاهش سطح کلسترول خون، بهویژه کلسترول بد (LDL) کمک میکند و درنتیجه خطر ابتلا به تصلب شرایین، حملات قلبی و سکته قلبی کاهش مییابد. شنبلیله سرشار از فیبر است که کلسترول موجود در سلولهای خونی و شریانها را تصفیه میکند. با کاهش انباشت کلسترول در شریانهای خونی، خطر لختهشدن خون نیز بهشدت کاهش مییابد.
کاهش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی
تخم شنبلیله حاوی ۲۵ درصد گالاکتومانان (galactomannan) است. گالاکتومانان نوعی فیبر محلول است که باعث کاهش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی میشود.
خواص شنبلیله برای دیابت: کنترل دیابت
بررسی و تجزیه و تحلیل اکثر تحقیقات انجامشده، نشاندهندهی تأثیر چشمگیر مصرف شنبلیله بر بهبود متابولیسم بدن و کنترل دیابت است.
بهنظر میرسد، شنبلیله بر دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ تأثیر مثبتی دارد و موجب بهبود سطح کربوهیدرات خون میشود.
رفع یبوست
شنبلیله سرشار از فیبر است و به همین دلیل دارویی گیاهی در درمان یبوست، درمان اسهال و سوءِهاضمه و ناراحتیهای گوارشی است.
درمان مشکلات کلیوی
در طب سنتی چین از شنبلیله برای درمان بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی استفاده میشود.
پیشگیری از ابتلا به سرطان رودهی بزرگ
شنبلیله خواص ضدسرطانی دارد. این گیاه شگفتانگیز حاوی استروئید است که ارتباط مستقیمی با میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ دارد. بهعلاوه، پلیساکاریدهایی مانند ساپونین (saponins)، همیسلولز (hemicellulose)، لیزاب (mucilage)، تانن (tannin)، پکتین (pectin) سطح کلسترول خون را کاهش میدهند و مانع جذب نمک صفرا در رودهی بزرگ میشوند و با محافظت از غشای مخاطی رودهی بزرگ، باعث پیشگیری از بروز سرطان و دیگر مشکلات گوارشی میشوند.
پوست سالم، مویی پرپشت با دانه شنبلیله
بهترین درمان طبیعی برای مشکلات پوستی مانند اگزما، جوش، خراش، زخمها، سوختگی، مشکلات پوستی ناشی از نقرس و نیز ضخیم و پرپشت شدن موها، استفاده موضعی از پودر دانه شنبلیله میباشد. برای این منظور لازم است پودر دانه شنبلیله را با آب داغ مخلوط نمایید و سطح آسیبدیده پوستی و یا مو را با این مخلوط بپوشانید.
چگونگی کنترل تب به وسیله گیاه شنبلیله
گیاه شنبلیله به عنوان یک گیاه تب بر شناسایی شده است. بهترین حالت، مصرف دانه شنبلیله به همراه لیمو و عسل در زمان بیماری است. برای این منظور 1-2 قاشق چایخوری دانه شنبلیله را 3 مرتبه در روز به همراه چای سبز دم کنید و بعد از آن به همراه 1 قاشق چایخوری عسل و کمی آب لیموترش تازه میل نمایید.
اثرات جانبی
1. یکی از اثرات جانبی متداول تهوع میباشد که با مصرف بیش از 100 گرم در روز احتمال تهوع افزایش مییابد. به این منظور روزانه کمتر از 8 گرم از این گیاه توصیه میشود. گازهای رودهای و اسهال نیز در برخی افراد گزارش شده است.
2. در صورت حساسیت پوستی به این گیاه، از درمانهای موضعی بر روی پوست اجتناب کنید؛ زیرا منجر به التهاب و راشهای پوستی میشود.
3. در صورت مصرف طولانی مدت ممکن است، در عرق و ادرار بوی شربت افرا ایجاد شود.
مطالعات نشان میدهد افرادی که 56 گرم دانه شنبلیله را هر روز مصرف میکنند، بعد از 24 هفته سطح کلسترول خونشان به طور چشمگیری کاهش مییابد و 25 درصد ریسک ابتلا به حملات قلبی در ایشان کمتر میشود.