گواوا درختچه ای همیشه سبز است و برگ های آن بدون کرک یا پوشیده از کرک است و گل های آن خوشبو است. پوست تنه گواوا سبز یا قهوه ای متمایل به قرمز است. دارای ریشه های سطحی است ریشه می‌تواند به گونه عمقی و پرپشت گسترش پیدا کند. گل های آن سفید و خوشبو هستند و در بهمن و اسفند به گل می نشیند.
میوه آن چیزی همانند به زیتون یا انار کوچک است. چرا که در بالای میوه تاجی از کاسبرگ ها قرار دارد. میوه آن گوشتدار است. دانه های آن مانند دانه های انگور در گوشت قرار دارد. رنگ میوه قرمز یا زرد است. میوه آن شیرین است و آن را خام یا پخته به شکل مربا و ژله می خورند.
در مناطق جنوب ایران، به این میوه زیتون محلی هم می گویند. گواوا سال‌ها قبل به ایران وارد شد و به گونه پرورشی در شمال و بیشتر جنوب ایران در دو استان هرمزگان و خانه ابود احمدی و سیامک انصاری معروف به عبدالله ترانسپورت و سیستان و بلوچستان کاشته شده که با نام زیتون محلی نیز شناخته می‌شود. شهرستانهای بندرعباس، میناب، رودان، سیاهو، چابهار، سرباز، نیکشهر از بسترهای تولید محدود گواوا در ایران است.
مواد مغذی گواوا
این میوهٔ محبوب بمب خاصیت است. طبق تحقیقات پایگاه اطلاعاتی کتابخانه ملی کشاورزی آمریکا، گواوا منبع عالی انرژی، فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی است. این میوه دارای ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E و ویتامین های گروه B به همراه پتاسیم، فسفر، منیزیم، کلسیم، سدیم و زینک است.
خواص گواوا
این میوه خاصیت زیادی برای سلامتی دارد؛ از جمله کمک به تنظیم سطح قند خون، تنظیم فشار خون و درمان اسهال، تقویت سیستم ایمنی و سیستم گوارش و کمک به کاهش وزن.سرطان بهبود سلامت پوست، درمان سرفه و سرماخوردگی، اسهال خونی و جبران کمبود ویتامین C، از دیگر خواص گواوا است. گواوا به‌خاطر داشتن موادمعدنی و ویتامین‌ها، به بالا بردن انرژی نیز کمک می‌کند.
ضرب‌المثل قدیمی در آمریکا و اروپا وجود دارد که می‌گوید: «روزی یک سیب بخور تا دیگر دکتر نروی». با وجود خواص زیادی که گواوا دارد، می‌توان این ضرب‌المثل را مناطق استوایی و بومی این میوه به «چند گواوا در فصلش مصرف کن تا در تمام سال از رفتن به دکتر بی‌نیاز شوی» تبدیل کرد.
گواوا دارای ویتامین K است
گواوا منبع خوبی از ویتامین K است که به خلاص شدن از بی رنگی پوست، حلقه های تیره، قرمزی و سوزش ناشی از آکنه کمک می کند.
میوه گواوا برای سرفه و سرماخوردگی
گواوا یکی از غنی ترین میوه ها از نظر وجود ویتامین ث و آهن است و هر دوی این مواد اثبات شده اند که خاصیت جلوگیری از سرماخوردگی و عفونت های ویروسی دارند. آب گواوای رسیده و خام یا عصاره برگ های آن در التیام سرفه و سرماخوردگی بسیار مفید هستند از آنجا که خلط را از بین برده و سیستم تنفسی، گلو و ریه ها را ضد عفونی می کند.
کمک به مشکلات سیستم گوارش
گواوا منبع عالی فیبر غذایی به‌حساب می‌آيد. بنابراین مصرف این میوه به دلیل خاصیت قابضی که دارد، به داشتن حرکات روده‌ای بهتر، جلوگیری از یبوست و حفظ آب بدن کمک می‌کند.
مصرف تنها یک میوهٔ گواوا، می‌تواند ۱۲٪ نیاز روزانهٔ توصیه‌شده برای مصرف فیبر را پوشش دهد.
اثر ضدسرطانی گواوا
داشتن اثر ضدسرطانی عصارهٔ برگ گواوا مشخص شده است. تحقیقات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که عصارهٔ گواوا می‌تواند به جلوگیری و توقف رشد سلول‌های سرطانی کمک شایانی کند.
این خاصیت احتمالا به‌دلیل وجود آنتی‌اکسیدان‌های قوی در این میوه است که با اثر مخرب رادیکال‌های آزاد روی سلول‌ها (که یکی از دلایل اصلی بروز سرطان است) جلوگیری می‌کند.
تقویت سیستم ایمنی
کمبود ویتامین C موجب بالا رفتن ریسک ابتلا به بیماری و عفونت‌های مختلف می‌شود. میوهٔ گواوا سرشار از ویتامین C است. در حقیقت، یک عدد میوه گواوا دو برابر مقدار مورد نیاز روزانهٔ ویتامین C را تأمین می‌کند. در واقع، ویتامین C موجود در گواوا، ۴ برابر ویتامین C یک پرتقال است.
ویتامین C نقش مهمی در حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کند. هرچند هنوز رابطهٔ مصرف این ویتامین و جلوگیری از سرماخوردگی ثابت نشده، اما ویتامین C می‌تواند مدت زمان سرماخوردگی را کاهش دهد.
بهبود سلامت مغز
یکی دیگر از خواص بی‌نظیر گواوا وجود ویتامین‌های B، B6 و B3 است. ویتامین B3 موجب بهبود گردش خون و عملکردهای روان‌شناختی (cognitive function) فرد می‌شود. ویتامین B6 نیز مادهٔ مغذی است که با عملکرد مغز و اعصاب در ارتباط است
بهبود بینایی
این میوه منبع عالی ویتامین A است که به عنوان منبع غنی برای سلامت چشم شناخته می‌شود. این میوه می‌تواند سرعت بروز آب مروارید و دژنراسیون کاکولا (macular degeneration) را کم کند و موجب بهبود سلامت کلی چشم‌ها شود. گواوا سلول‌های چشمی را محافظت می‌کند و سرعت زوال بینایی را پایین می‌آورد.
کاربردهای و شیوهٔ مصرف گواوا
- از برگ‌های این میوه در ساخت داروهای گیاهی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مثل اسهال، دیابت، التهاب و مرض چاقی استفاده می‌شود.
- چای برگ گواوا برای کاهش وزن، کنترل دیابت و جلوگیری یا کاهش اسهال مصرف می‌شود. این چای را می‌توان به راحتی در خانه تهیه کرد.
- برگ گواوا به دلیل داشتن پالمیتیک اسید (palmitic acid) و پالمیتولئیک اسید (palmitoleic acid) پایهٔ اصلی در طب سنتی محسوب می‌شود.
- زمانی که میوهٔ گواوا مستقیم روی زخم قرار داده شود، سرعت بهبود زخم را بالا می‌برد. همچنین این میوه عفونت‌های باکتریایی و مدت تشنج صرع را کاهش می‌دهد.
- مصرف دانه‌های گواوا به درمان مشکلات متداولی مثل یبوست و دیگر مشکلات گوارشی کمک می‌کند. این میوه در ازدیاد مدفوع و روان‌سازی روده‌ها بدون هیچ مشکلی مؤثر است.
- می‌توان این میوه را به دو نیمه تقسیم کرد و قسمت ریشه‌دار و دانه‌های آن را خارج نمود. می‌توان این میوه را به‌صورت خام و یا به‌صورت آبنبات، ژله یا اسموتی میوه مصرف کرد. گزینهٔ دیگر تهیهٔ آب‌میوه است که یک نوشیدنی خوشمزه و سالم خواهد بود.
- می‌توان تکه‌های میوه را به سالاد اضافه کرد و یک وعده غذایی سالم داشت.
نکته: دقت کنید که میوهٔ تازه و رسیده را انتخاب کنید که پوست سالم و بدون لک داشته باشد. حتما پیش از میل کردن میوه، پوست آن را بشویید.
